Παλιοί Ωρεοί
Οι Ωρεοί της νεότερης Ελλάδας
 |
| Παλιοί Ωρεοί |
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας οι Έλληνες κάτοικοι των Ωρεών δεν είχαν διαφορετικούς ρυθμούς ζωής από αυτούς των άλλων ελληνικών πόλεων. Η ανασφάλεια, η καταπίεση και ο φόβος χαρακτήριζαν τη ζωή τους. Μεταξύ των δεινών τους περιλαμβάνονταν και οι πειρατικές επιδρομές που όπως φαίνεται από το ημερολόγιο του Αλέξανδρου Κριεζή κατά την περίοδο 1821-1823, δεν αφορούσαν μόνο ξένους επιδρομείς. Ο Κριεζής μας περιγράφει ένα περιστατικό όπου ο ίδιος τιμώρησε με ξυλοδαρμό κάποιους Τρικεριώτες που τρομοκρατούσαν τους κατοίκους των Ωρεών.
Σχετική βελτίωση των συνθηκών ζωής στη Βόρεια Εύβοια, σημειώθηκε μετά το 1800 όταν η περιοχή περιήλθε υπό την εξουσία του Αλή Πασά. Τότε έγιναν σημαντικά αποστραγγιστικά έργα που δημιούργησαν μεγάλες εκτάσεις εύφορης γης μεταξύ Ξηροχωρίου (Ιστιαία) και Ωρεών. Αναπτύχθηκαν επίσης συστηματικά η γεωργία και η κτηνοτροφία.
Μετά το θάνατο του Αγγελή Γοβιού (Βρυσάκια 1822) και την αποτυχία της ευβοϊκής επανάστασης, η Βόρεια Εύβοια υφίσταται αφανισμό από τις ορδές του Περκόφτσιαλη, ο οποίος μισθωμένος από τον ορκισμένο εχθρό του Αλή Πασά, Ομέρ της Καρύστου, σκορπά το 1823 τον θάνατο σε όσους εκ των κατοίκων δεν είχαν προλάβει να αποδράσουν από τα νησιά στη Ρούμελη. Είναι η εποχή που ο Γάλλος γιατρός και περιηγητής Πουκερβίλ δημοσιεύει στο Παρίσι την πληροφορία πως ομάδες Εβραίων της Ωρεού και της Λιχάδας συνετέλεσαν στη σύλληψη παιδιών και γυναικών από τους Τούρκους και πουλήθηκαν ως σκλάβοι στις αγορές της Θεσσαλονίκης. Αυτη η πληροφορία, ανεξάρτητα αν ήταν αληθινή ή όχι, οδήγησε σε ομαδική αποχώρηση των εβαϊκών κοινοτήτων Λιχάδας και Ωρεών, λιγο πριν την οριστική ένταξη της Εύβοιας στο νέο και ελεύθερο Ελληνικό Κράτος (1833).
Η νέα ανάπτυξη των Ωρεών ξεκίνησε αμέσως μετά την απελευθέρωση, ιδιαίτερα μάλιστα όταν για πολλά χρόνια μέχρι και το 1881 αποτελούσε τα σύνορα του Ελληνικού Κράτους. Αυτός ήταν ο βασικός λόγος πως από την πρώτη στιγμέη η ηγεσία της Ελλάδας έδινε ιδιαίτερη βαρύτητα και προσοχή στην πόλη των Ωρεών. Δεν είναι άσχετο το γεγονός πως για τον σχεδιασμό της ρυμοτομίας των Ωρεών, εκπονήθηκε το 1833 τοπογραφική μελέτη από τον διάσημο Βαυαρό τοπογράφο Γεώργιο Δουμάιερ. Το σχέδιο υπό την εποπτεία των Βασιλέων της Ελλάδας, άρχισε να εφαρμόζεται μετά το 1840. Έτσι εξηγείται και υποδειγματικη ρυμοτομία της σύγχρονης πόλης των Ωρεών.
Το λιμάνι των Ωρεών, ως ήταν φυσικό (λόγω συνόρων) θεωρήθηκε από τα σημαντικότερα της χώρας μας και ήταν αό τα πρώτα στα οποία ιδρύθηκε υποτελωνείο (1934). Τους Ωρεούς επισκέφθηκε δύο φορές (1841, 1845) το βασιλικό ζεύγος του Όθωνα και της Αμαλίας κατά τις αντίστοιχες επισκέψεις τους στη Εύβοια.
Σήμερα η κωμόπολη των Ωρεών αποτελεί δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Ιστιαίας Αιδηψού. Η συνολική επιφάνεια της φθάνει τα 12 τ.χλμ. έχει υψόμετρο 10 μ. και πληθυσμό περίπου 1300 κατοίκους. Βρίσκεται σε απόσταση 6 χλμ από την Ιστιαία, έδρα του Δήμου.
Στον παλαιότερο οικισμό των Άνω Ωρεών, βρίσκονται τα λίγα ίχνη που έχουν απομείνει από το θρυλικό Κάστρο τω Ωρεών. Στο ίδιο χωριό και στο σημείο που βρίσκεται ο ναός του Αγίου Βασιλείου το 1954, αποκαλύφθηκε έπειτα από αασκαφές παλαιός ναός, κατακόμβη και πήλινη εικόνα του Αγίου Βασιλείου. (Ιστοσελίδα Ωρεών εδώ)
👉 Σχετικά Ονόματα Τόπων: Ωρεοί
